Ինչպես է Գուրու Նանակի լանգարն օգնում ՄԱԿ-ին հասնել իր «զրոյական սովի» նպատակին

Կայուն զարգացման 17 նպատակներից (ԿԶՆ) երկրորդը՝ «զրոյական սով»-ը նպատակ ունի վերջ դնել ծայրահեղ սովին և թերսնմանը, հատկապես երեխաների շրջանում, մինչև 2030 թվականը:

Մալավիում երեխաներին սննդարար կերակուրներ է տրամադրում «Զրո սով Լանգարի հետ» սիկհական կազմակերպության կողմից

2015 թվականին Միավորված ազգերի կազմակերպության անդամ երկրներն ընդունեցին 17 Կայուն զարգացման նպատակներ (ԿԶՆ)՝ որպես համընդհանուր կոչ՝ վերջ տալ աղքատությանը և պաշտպանել մոլորակը: Այս նպատակներին հասնելու վերջնաժամկետը 2030 թվականն է: 17 նպատակներից երկրորդը` «զրոյական սովը», նպատակ ունի վերջ դնել ծայրահեղ սովին և թերսնմանը, հատկապես երեխաների շրջանում, մինչև 2030 թվականը: այս կայքը բացատրում է, թե ինչպես է Գուրու Նանակի «լանգարը» նպաստում այս նպատակին հասնելու և աֆրիկյան երկրներում թերսնման նվազեցմանը՝ նվազեցնելով «կանխարգելվող երեխաների մահերը»:

Ի՞նչ է լանգարը:

Լանգարը վերաբերում է համայնքային խոհանոցի զարգացման համակարգին, որտեղ մարդիկ, անկախ իրենց կաստայից, կրոնից և սոցիալական կարգավիճակից, միասին նստում են հատակին և ուտում: Լանգարի ինստիտուտն իր արմատները գտնում է սիկհիզմի երկու ուսմունքներում՝ «Kirat karo, naam japo, vand chako» (աշխատեք, աղոթեք և կիսվեք ուրիշների հետ այն ամենով, ինչ վաստակում եք) և «Sangat aur pangat» (շարքերով միասին ուտեք սեղանի վրա: հատակ). Ըստ Փենջաբի համալսարանի Պաթիալայի Սիկհիզմի հանրագիտարանի պրոֆեսոր Պարամվիր Սինգհի, «լանգար» բառը ծագել է պարսկերենից և նշանակում է հանրային սննդի վայր, որտեղ մարդկանց, հատկապես կարիքավորներին, սնունդ են տալիս:

Ո՞րն է կապը Գուրու Նանակի և Լանգարի միջև:

Ասում են, որ երբ գուրու Նանակը տղա էր, հայրը նրան 20 ռուբլի է տվել և ուղարկել ապրանք գնելու, վաճառելու և որոշ շահույթով վերադառնալու։ Սակայն ճանապարհին նա հանդիպեց մի քանի սոված սադհուների (սուրբ մարդկանց): Նա օգտագործել է 20 ռուբլի՝ նրանց համար սնունդ կազմակերպելու համար: Նա նրանց նստեցրեց հատակին և իր ձեռքով մատուցեց ուտելիքը։ Երբ Նանակը վերադարձավ տուն, հայրը կատաղեց, քանի որ նա ձեռնունայն էր վերադարձել։ Բայց Նանակն ասաց, որ ինքը «Սաչա Սաուդա» է արել՝ կերակրելով սոված տղամարդկանց, ինչը, ըստ նրա, «ամենաշահավետ գործարքն» է իր համար: Ներկայումս Գուրդվարա Սաչա Սաուդան կանգնած է Պակիստանի Շեյխուպուրա շրջանի Ֆարուկաբադում, որտեղ, ենթադրաբար, Գուրու Նանակը կերակրել է այդ սադհուներին:

Ավելի ուշ իր կյանքի ընթացքում Գուրու Նանակը ամրապնդեց լանգարի պրակտիկան Քարթարպուրում՝ իր վերջին հանգստավայրում, որտեղ նա հիմնել էր դարամսալա՝ աղոթքների համար, և բոլորին ուտելիք էին մատուցում առանց որևէ խտրականության:

Ինչպե՞ս են մյուս սիկհ գուրուները նպաստել այս ավանդույթին:

Երկրորդ սիկհ գուրու Անգադ Դևը և նրա կինը՝ Մատա Խիվին, վճռորոշ դեր խաղացին լանգարի ավանդույթի ամրապնդման գործում: Պրոֆեսոր Պարամվիր Սինգհն ասում է, որ Մատա Խիվին նախկինում աշխատում էր խոհանոցում, մատուցում էր լանգար սանգատին, և նրա ներդրումը հիշատակվում է նաև Գուրու Գրանթ Սահիբում:

Երրորդ սիկհ գուրուն՝ Ամար Դասը, նույնպես հավատարմորեն հետևում էր «sangat aur pangat»-ին, և յուրաքանչյուրին, ով գալիս էր նրան հանդիպելու, սկզբում մատուցվում էր լանգար: Ասում են, որ նույնիսկ այն ժամանակ, երբ կայսր Աքբարը եկել է նրան հանդիպելու, Գուրուն առաջարկել է, որ նա նախ պետք է բոլորի հետ նստի լանգարը հատակին, ինչը Աքբարն ընդունեց:

Ո՞րն է ՄԱԿ-ի «Զրո սովի» նպատակը:

«Զրո սովի» նպատակը, որը նշված է ՄԱԿ-ի Կայուն զարգացման 17 նպատակների (ԿԶՆ) ներքո, ասում է. …Ծայրահեղ քաղցը և թերսնումը շարունակում են մնալ զարգացման հսկայական խոչընդոտ շատ երկրներում: 2017 թվականի տվյալներով 821 միլիոն մարդ խրոնիկ թերսնված է, հաճախ շրջակա միջավայրի դեգրադացիայի, երաշտի և կենսաբազմազանության կորստի անմիջական հետևանք: Մինչև 5 տարեկան ավելի քան 90 միլիոն երեխա վտանգավոր թերքաշ է: Աֆրիկայի գրեթե բոլոր շրջաններում, ինչպես նաև Հարավային Ամերիկայում, ըստ երևույթին, աճում է թերսնուցումը և սննդի խիստ անապահովությունը: Այնուհետև ասվում է, որ 2017 թվականին Ասիան կազմում էր աշխարհի քաղցածների գրեթե երկու երրորդը, 63 տոկոսը, իսկ մինչև 5 տարեկան գրեթե 151 միլիոն երեխա, 22 տոկոսը, 2017 թվականին ամբողջ աշխարհում թերաճ են եղել:

«Zero Hunger With Langar»-ը ամսական 1,50 լաք սնունդ է տրամադրում Մալավիի երեխաներին:

Ո՞րն է նպատակը։

Ըստ ՄԱԿ-ի կայքէջի, նպատակը մինչև 2030 թվականը դադարեցնել սովը և ապահովել բոլոր մարդկանց, մասնավորապես աղքատների և խոցելի իրավիճակում հայտնված մարդկանց, ներառյալ նորածինները, անվտանգ, սննդարար և բավարար սնունդ ողջ տարվա ընթացքում: Մինչև 2030 թվականը վերջ տվեք թերսնուցման բոլոր ձևերին, ներառյալ մինչև 2025 թվականը՝ հասնելով մինչև 5 տարեկան երեխաների թերաճության և վատթարացման միջազգայնորեն համաձայնեցված նպատակների և կարգավորեք դեռահաս աղջիկների, հղի և կերակրող կանանց և տարեցների սննդային կարիքները:

Ինչպե՞ս են սիկհ կազմակերպություններն օգտագործում լանգարը՝ քաղցը նվազեցնելու համար:

Սիկհերի մի քանի կազմակերպություններ, ինչպիսիք են Khalsa Aid-ը, Langar Aid-ը, Midland Langar Seva Society-ն և այլք, այժմ ճյուղավորվում են այլ երկրներում, որտեղ լանգարն օգտագործվում է թերսնվածներին սննդարար սնունդ տրամադրելու համար: Այդպիսի կազմակերպություններից է «Zero Hunger With Langar»-ը, որը հատուկ աշխատում է աֆրիկյան երկու երկրներում՝ Մալավիում և Քենիայում, որոնք երեխաների շրջանում թերսնման ամենաբարձր մակարդակ ունեցող երկրներից են և ներառված են ՄԱԿ-ի թիրախային ցուցակում:

Ի՞նչ է անում «Զրո քաղցը Լանգարի հետ»:

Հիմնադրվել է 2016 թվականին, «Zero Hunger With Langar»-ը, որը աշխատում է իր «Guru Nanak Nishkam Sewak Jatha»-ի ծնողական մարմնի ներքո, որը գտնվում է Մեծ Բրիտանիայում, ներկայումս մատուցում է ավելի քան 1,50 լաք սնունդ Մալավիում թերսնված երեխաներին և ամսական մոտ 8 լաք սնունդ: Քենիա. Ջաջիթ Սինգհը, ով հիմնադրել է նախագիծը 2016 թվականին, ասում է. «Մենք նպատակ ունենք պայքարել համաշխարհային սովի դեմ լանգարով: Մենք սկսել ենք այս նախագիծը այն բանից հետո, երբ ՄԱԿ-ը որպես իր նպատակ հայտարարեց «զրոյական սովը»: Քենիայում մենք մշակում ենք 300 ակր հող և նպատակ ունենք սպասարկել տարեկան 10 միլիոն սնունդ: Մալավին աշխարհում թերսնման ամենաբարձր մակարդակ ունեցող երկրներից է, ուստի մենք առաջին հերթին սկսեցինք ծառայել այնտեղ: Մենք թիրախավորում ենք տարրական դպրոցների, մանկապարտեզների երեխաներին, քանի որ այնտեղ երեխաները շահագործվում են սննդի պես հիմնական բանի համար: Նրանց ստիպում են աշխատել սննդի դիմաց։ Այժմ մենք մատուցում ենք ածխաջրերով և այլ վիտամիններով, հանքանյութերով հարուստ եգիպտացորենով, սոյայով և այլն: 2016 թվականից ի վեր մենք Մալավիում մատուցել ենք ավելի քան 3 միլիոն կերակուր: Այստեղ աղքատ ընտանիքները պարզապես ջուր էին խառնում եգիպտացորենի ալյուրի մեջ ու խմում, որ ստամոքսը լցնեն։

Ի՞նչ ազդեցություն ունեցավ Մալավիում «Զրո սով Լանգարի հետ» շարժումը: Որքանո՞վ է խնդիրը այստեղ, ըստ ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի:

Ջաջիթ Սինգհն ասում է, որ հաճախումները տարրական դպրոցներում և մանկապարտեզներում զգալիորեն բարելավվել են: Մենք ավելի քան 90 տոկոսով զերծ ենք թերսնուցումից մեր կենտրոններում, որտեղ ծառայում ենք Մալավիում:

Համաձայն ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի զեկույցի, որը հրապարակվել է 2018 թվականին, Մալավիում թերսնումը դեռևս մնում է լուրջ մարտահրավեր և նպաստում է կանխարգելվող երեխաների մահերին: Մալավիում երեխաների մահվան բոլոր դեպքերի 23 տոկոսը կապված է թերսնման հետ: Այստեղ մինչև 5 տարեկան երեխաների 4 տոկոսը դեռևս տառապում է սուր թերսնումից: Անեմիա կա 6-ից 59 ամսական երեխաների 64 տոկոսի մոտ: Երեխաների 37 տոկոսը տառապում է թերաճությունից, իսկ 6-ից 23 ամսական երեխաների ընդամենը 8 տոկոսը համապատասխանում է նվազագույն ընդունելի սննդակարգին:

Հնդկաստանում որո՞նք են լանգար սպասարկող ամենամեծ խոհանոցները:

Լանգարի խոհանոցը Ամրիտսարի Շրի Հարմանդիր Սահիբում (Ոսկե տաճար) օրական կերակրում է մոտ մեկ լաք մարդու: Դելիում Sri Bangla Sahib gurdwara խոհանոցը լանգար է մատուցում օրական 45,000-50,000 հոգու:

Կիսվեք Ձեր Ընկերների Հետ: